De definitie van schuldgevoel volgens WIKIPEDIA is; Een schuldgevoel is een gemoedstoestand waarbij het geweten een mens plaagt met een onaangenaam gevoel over een bepaalde gedane of juist niet gedane actie. Het wordt vaak gevolgd door gevoelens van berouw of spijt. Schuldgevoel is een gemoedstoestand die men zichzelf oplegt.
Eigenlijk kan ik deze blog nu stoppen met de vraag of je deze definitie woord voor woord op je laat inwerken. Bij deze definitie denk ik; HEFTIG!
Ik las een rustpauze in. Ik wacht tot jij de definitie goed op je in hebt laten werken…
Voel je wat ik bedoel met HEFTIG?
Dan nu de volgende stap. Is deze definitie Bijbels?
Over schuld en schaamte hebben we het niet graag terwijl veel vrouwen en moeders er mee opstaan en naar bed gaan. Schuld en schaamte kunnen ons dichter bij God brengen of van God afhouden. Wanneer we berouw hebben van de schuld en deze uitspreken, belijden en laten dan ZAL aan ons barmhartigheid geschieden. Zo eerlijk is Gods woord. Berouw is een wezenlijk punt. Berouw over de concrete zonde of de schuld die ik erbij ervaar en de schaamte die dit meebrengt. Bidden om vergeving voor al mijn zonden en morgen opnieuw bidden om vergeving voor al mijn zonden is geen berouw. Dat is bidden om mijn gemoed te stillen, zo ben ik het gewend. Zo doe ik dat altijd. Zo kunnen schuld en zonden als een wolk tussen God en mij in blijven staan zonder dat er iets verandert.
Wil je voor jezelf deze Bijbelteksten opschrijven en de komende weken op je in laten werken? Zie het als pastorale coaching op afstand, voor je schuldgevoelens.
Vraag jezelf af of God en jij dezelfde taal spreken. Voor mij is dit een eye-opener geworden! Mijn verantwoordelijksgevoel was té groot. Ik deed altijd anderen en mezelf tékort. Mijn schuld was dagelijks aanwezig. Vreugde voelde voor mij verkeerd. Dat had ik niet geleerd, dat durfde ik niet. Ik kon me goed aanpassen en verloor mezelf en verborg me in schuldgevoelens. Hoe moest ik anders handelen?
Wat was ik vaak moe! Gods woord brak de cirkel! Ik zag hoe ik mezelf als maatstaf had. MEZELF was belangrijk bij alles wat ik voelde, wat ik dacht, hoe ik leefde. Mijzelf, mijn schuld, mijn norm, mijn falen, mijn verdriet. Alles draaide om MIJ(N)…, IK, MEZELF!
1 Johannes 1:9
1 Johannes 2: 1
Romeinen 3:23-24
Romeinen 10:13
Handelingen 8:22
Micha 7:19
Handelingen 3:19
Johannes 3:17
2 Petrus 3:9
Psalm 103: 8-12
Johannes 3:16
Hebreeën 10: 15-18
Romeinen 10:9
1 Johannes 2:2
Johannes 3: 18
Laat ze een voor een op je inwerken! Neem de tijd. Het zijn GODS WOORDEN, ZIJN STEM! Gods Woord is Jezus Christus in eigen Persoon! Hij Die Zich Dé WAARHEID noemt. Hij is Wie Hij zegt dat Hij is! Twijfel nooit aan wat God zegt!
Bestudeer daarnaast de werken van het vlees en de gaven van de Heilige Geest volgens Galaten 5 : 16 – 26. Vraag je af wat je verlangen is, leven naar de Geest of naar het vlees. Wat zegt dit over je hart ten opzichte van God? En nog een vraag; Ligt de lat te hoog? Wil je zonder zonde leven? Wil je van elke schuld af? Is dat een reëel verlangen?
Iedereen voelt zich wel eens schuldig. De meeste mensen hebben schuldgevoelens wanneer ze ingaan tegen wat ze zelf als norm beschouwen. Dan spreekt het geweten. Voor een christen is die norm Gods wet en de overtreding heet zonde. Waar komen deze schuldgevoelens vandaan?
Gegronde schuldgevoelens zijn gerelateerd aan angst en straf voor de zonde. God is immers een rechtvaardig God, die de zonde niet ongestraft kan laten! Daarnaast is God ook barmhartig. We mogen onze zonden belijden voor God en Hij wil ze graag vergeven en ook nog eens voor altijd! “Zo ver het oosten is van het westen, zo ver heeft Hij onze overtredingen van ons gedaan” (Ps. 103:12). Daarvoor gaf God toch Zijn liefste, Zijn Zoon?
Als we mensen benadeeld hebben door onze zonden, dan is het de Bijbelse weg om onze schuld óók voor hen te belijden en om vergeving te vragen. Dan is de weg open tot vreugde die we (weer) vinden in de ander, de Ander!
Ik citeer het volgende met persoonlijke overeenstemming: ‘Er zijn mensen die worstelen met schuldgevoelens, terwijl zij geen aanwijsbare zonden gedaan hebben. Deze schuldgevoelens maken hen angstig en onzeker.
Ongegronde schuldgevoelens kunnen voortkomen uit on-Bijbelse normen die:
In ons dagelijks leven kunnen schuldgevoelens ontstaan als we:
Zien hoeveel mensen en situaties onze hulp nodig hebben: “We hebben ons gezin, ons werk, mantelzorgtaken, sociale verplichtingen, enz. Wij kunnen nooit genoeg doen. Dit geeft een gevoel van onmacht.
Ons zelf regels en activiteiten (laten) opleggen: We móeten de meeste avonden van de week op pad zijn voor allerlei uiteenlopende activiteiten.
Bij deze on-Bijbelse normen spelen vaak onzekerheid over het eigen functioneren en onterechte gedachten een rol.
De functie van schuldgevoel is eigenlijk heel mooi. Het zorgt ervoor dat je niet te ver afwijkt van waarden die voor jou belangrijk zijn. (De volgende keer meer over waarden die voor jou belangrijk zijn.)
Schuldgevoel ontstaat als je streng bent voor jezelf in hoe je jouw normen en waarden na moet leven. Maar hoe kom je toch aan die hoge lat? Heel vaak komt een hoge lat voort uit een (te) groot verantwoordelijkheidsgevoel. Je vindt bijvoorbeeld dat je goed voor anderen moet zorgen. Als je dan iets doet wat niet bijdraagt aan deze normen, faal je. Falen willen we liever niet. Falen maakt onzeker en verdrietig. Deze gevoelens kunnen je daarna volledig inpakken en alle rust, vreugde en energie ontnemen.
Iemand die streng voor zichzelf is in hoe normen en waarden nageleefd moeten worden, kan last krijgen van schuldgevoel. Het zijn jouw gedachten die vinden dat je jouw waarden op een bepaalde manier na moet leven. Deze gedachten zijn voor jou waarheid. Ook wel jouw overtuiging. Jouw overtuigingen bepalen of je iets wel of juist niet moet doen. Daarbij worden deze overtuigingen vaak ook aan anderen binnen je gezin opgelegd als de waarheid.
Overtuigingen zijn aangeleerd. Je bent gaandeweg in jouw leven iets gaan geloven en voor waar gaan zien. Overtuigingen zijn aangeleerd en niet aangeboren. Je kunt ze dus veranderen! Ik wil je hierin graag met de coaching ondersteunen.
Dit is wat er gebeurt als je schuldgevoel ervaart:
Je hebt een gedachte die voor jou de waarheid is (overtuiging)
Vanuit deze waarheid/overtuiging vind je dat je iets wel of juist niet moet doen
Je hebt het tegenovergestelde gedaan
Je vindt jezelf schuldig omdat je niet voldaan hebt aan wat voor jou belangrijk is
Je veroordeelt jezelf daarom als schuldig. Dat oordeel roept een negatief gevoel bij je op
Hoewel schuldgevoel iets heel alledaags is, zijn de gevolgen groot; je veroordeelt jezelf als schuldig. Je bent daarmee heel hard naar jezelf toe. Schuldgevoel is daarom de op één na meest energie-kostende gemoedstoestand. Ga maar eens bij jezelf na. Schuldgevoel kan je tegenhouden voor jezelf te kiezen. Als je dan toch voor jezelf kiest, zou het zomaar kunnen dat je er minder plezier aan beleefd omdat het aan je knaagt, je voelt je schuldig.
Het lucht al op wanneer je in je eentje hardop uitspreekt waarover jij je schuldig voelt. Wat ook helpt is jouw schuldgevoel uitspreken naar iemand waarin je vertrouwen hebt. Vraag hem of haar mee te denken over de situatie. Neem aan wat de ander zegt.
Sorry zeggen helpt om je schuldgevoel te verminderen of zelfs te laten verdwijnen.
Je bent dan ook nog eens een inspirerend voorbeeld voor mensen om je heen want sorry zeggen kan best moeilijk zijn. Voor als je moeder bent, als jouw kind ziet en ervaart dat je moeder al op jonge leeftijd heeft laten zien dat sorry zeggen normaal is, geef je je kind prachtige overtuigingen mee:
Fouten maken mag en sorry zeggen is de gewoonste zaak van de wereld!
Zoek iemand die een voorbeeld voor je is. Iemand die zonder schuldgevoel een keuze maakt die persoonlijk is, een keuze voor hem/haar zonder zich schuldig te voelen.
Mijn man kon, wanneer hij alleen met de kinderen thuis was, zich niet druk maken over dat hij soms een uur of langer bezig was met iets voor zichzelf. Hij liet de kinderen alleen spelen en hun gang gaan. Vaak ging het beter dan wanneer ik thuis was en voor iedereen oog wilde hebben. Beiden, man en kinderen, genoten meer van de vrijheid wanneer ik er niet was. En ik? Ik voelde me schuldig dat ik er niet voor mijn kinderen was, dat mijn man zo weinig oog voor de kinderen had. Ik wilde het goedmaken, mopperde op mijn man, gaf aandacht aan de kinderen. Met als gevolg dat de schuld groter werd. Mijn norm van schuld. De kinderen waren er niet blij mee. Mijn man werd chagrijnig, mijn andere werk bleef liggen…
Was het een reële schuld? NEE! Kon ik daarna evengoed genieten? NEE! Ik had tekort gedaan! En zo was het. MIJN WAARHEID! Dé WAARHEID?
Zullen we samen onze knieën buigen over zoveel schuld? Zullen we samen vragen om de vreugde in God, door Jezus Christus? Zoals deze video zo rijk verwoord?
(Met dank aan de juf van deze groep die toestemming gaf om deze video in mijn blog te delen.)
Foto: een bloemstuk op een boek. Gemaakt tijdens een vrouwendag. Een dag om even op afstand je eigen positie te bekijken en Gods Woord te bestuderen in alle rust en stilte.